Kamienie milowe w historii Terespola - EDD 2011.09.18
Obchody XIX Europejskich Dni Dziedzictwa, międzynarodowej akcji kulturalno-historycznej, odbyły się w Terespolu w niedzielę 18 września br. w Miejskim Ośrodku Kultury, w formie konferencji pt. ,, Kamienie milowe w historii Terespola” oraz wystawy eksponatów historycznych połączonej ze zwiedzaniem jedynego z niewielu zabytków w mieście – terespolskiej Prochowni.
W programie konferencji wygłoszone zostały następujące referaty:
-
,,Terespol od lokacji miasta przez J.B. Słuszkę po czasy świetności za J.J. Fleminga" – mgr Justyna Sowa. Pani Justyna opowiedziała o dziejach Terespola z perspektywy 2 najbardziej zasłużonych jego właścicieli, czyli Józefa Bogusława Słuszko, który uzyskał dla miasta w 1697 roku prawa miejskie oraz Jana Jerzego Fleminga, za którego panowania miasto przeżywało swoje czasy świetności. Dodatkową atrakcją była prezentacja multimedialna, która bogata była w stare szkice, zdjęcia, mapy i rękopisy.
-
Powstanie Przetwórni Owocowo-Warzywnej i jej dalsze losy do czasów zamknięcia – mgr Wanda Kuśnierek. Referat dotyczył historii fenomenu terespolskiej firmy, produkującej ogórki konserwowe, kwaszone oraz kapustę kiszoną, której wyroby były sławne nie tylko w kraju ale i za granicą. Niestety firma nie przetrwała podczas transformacji gospodarki w latach 90ych XXwieku i została najpierw sprzedana a potem zamknięta. Kultura wyróbów ogólrkowych pozostała jednak wsród mieszkanców, którzy kwaszą i marynują w dalszym ciągu, jednak tylko na włsny użytek.
-
Zagłada Żydów terespolskich w okresie II wojny światowej – student UMCS Dominik Sobol. Młody historyk odniósł się do sytuacji zagłady społeczności żydowskiej nie tylko w samym Terespolu ale też w powiecie bialskim. Przytoczył wiele przykładów zbrodniczych czynów hitlerowców oraz bohaterskich aktów polaków, narażających własne życie by ratować żydów. Temat żydów jest bardzo istotny dla dziejów Terespola, gdyż przed II wojną światową żydzi stanowili ponad połowę mieszkańców miasta.
Około godziny 19:00 uczestnicy konferencji udali się do terespolskiej Prochowni (obiekt został zbudowany na początku XX w. i pełniła rolę magazynu amunicyjnego dającego zaopatrzenie obiektom rozlokowanym na terenie Przedmościa Terespolskiego – linii umocnień Twierdzy Brześć), gdzie został wygłoszony ostatni referat pt. ,,Budowa Twierdzy Brzeskiej – jej wpływ na losy miasta” referat wygłaszał Andrzej Lipowiecki i Karol Niczyporuk. Tuż po wykładzie, bardzo licznie przybyli mieszkańcy Terespola, zaproszeni zostali do zwiedzania tego zabytkowego obiektu. Dodać należy, że budynek, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz przez pół roku restaurowany był przez Towarzystwo Przyjaciół Historii i Fortyfikacji w Terespolu (m.in. A. Lipowiecki, K. Niczyporuk, Krzysztof Tarasiuk, Leszek Mazur, Wiesiek Jurek i Jerzy Czerniak), które funkcjonujące przy Stowarzyszeniu Rozwoju Gminy Miejskiej Terespol i współpracuje z MOK Terespol. Głównym zamiarem renowacji Prochowni jest stworzenie miejsca, które stałoby się funkcjonalne dla społeczności lokalnej, pod względem: historycznym, społecznym, kulturalnym i turystycznym.
W konferencji wzięli udział przedstawiciele władz powiatu w osobie Marzenny Andrzejuk członkini Zarządu Powiatu Bialskiego, przedstawiciele władz miasta Terespol; burmistrz Jacek Danieluk oraz przewodniczący Rady Miasta JarosławTarasiuk, dyrektorzy różnych instytucji i mieszkańcy miasta.
Mamy nadzieję, że kolejne już Europejskie Dni Dziedzictwa, które odbyły się w Terespolu pod hasłem Kamienie milowe, staną się inspiracją dla mieszkańców do odkrywania i poznawania własnego dziedzictwa kulturowego i tożsamości historycznej, a wiedza z zakresu istnienia Terespola stanie się z pewnością powodem do ich dumy, refleksji i zaangażowania w tworzenie naszej wspólnej małej ojczyzny. Tak jak czynią to panowie z Towarzystwa Przyjaciół Historii i Fortyfikacji.
Organizatorzy EDD w Terespolu:
Miejski Ośrodek Kultury w Terespolu
Starostwo Powiatowe w Białej Podlaskiej
Urząd Miasta Terespol
Towarzystwo Przyjaciół Historii i Fortyfikacji w Terespolu